NIEUW CONCEPT, YENİ TALEP YARATIR

Bu yıl Hollanda’da Haziran ayı, festival ayı. Geçen hafta Den Bosch’ta Cultifest Festivali start aldı; bugün Rotterdam Ahoy’da Multifestival Europa başlıyor, 20 Haziran’da ise Amsterdam RAI’da Multifestijn kapılarını ziyaretçilere açacak.

Yurttaşlarımızın yoğun olarak yaşadığı birçok diğer kentte de yine aynı konseptin minik yansımaları, ‘kermes’ ya da ‘festival’ adıyla ziyaretçi çekmeye çalışıyor. Dağı bir yana bırakın, ‘tepe’ denilebilecek bir yükseltisi bile olmayan Hollanda’da, yayla şenlikleri düzenleniyor.

Festival ve kermes enflasyonu
Bu işi organize edenler, iyi bir pazarlama taktiği yaparak, festivale gelenlerin bir gün değil her gün gelmesi için de festival boyunca her gün değişik ilgi çekici sanatçı ya da reyting yapacak konuşmacıları programlarına alıyorlar. Kendi kendime bir hesap ettim, yılda ortalama 3 günden 6 kermesin olduğu yerel festivallere ve 3 büyük ülkesel festivale her gün katılsam yılın nerdeyse bir ayını bu festivallerde geçireceğim.

Bu festivallere verilen isimlerdeki ‘multi, ‘culti’ ifadeleri bahane. Bu festivalleri organize eden gerek işadamları olsun, gerekse dernek ve vakıflar buradan bir kazanç sağlıyorlar. Buna da itirazım yok. İşadamı ya da girişimci isen elbette nerede ve nasıl para kazanılacağına bakacaksın. Nihayetinde bir arz-talep meselesi bu. Ama bir ayda üç büyük festival organizesi yerel bazda onlarcasının olduğu Hollanda’da talebin yeterince analiz edilemediğini, arz’ın ise abartıldığını düşünüyorum. Sonuçta da bu festivaller enflasyona uğruyor, değerleri düşüyor. Her yıl yenisi eklenen festivaller, fazla bir katma değer sağlamıyor.

Bize multi-culti festival, Türkiye’deki şirketlere fuar
Böyle festivallere son yıllarda özellikle sağlık ve gayrimenkül sektöründen Türkiye’den de birçok şirket stant açarak katılıyor. Biz burada ‘multi-culti’ festival diye ziyaret ediyoruz bu etkinlikleri; Türkiye’deki şirketler ‘iş fuarı’ için gelip burada stant açıyorlar.

Den Bosch’taki Cultifest Festivali’nde stantların arasından mehteran takımı ‘Eski Ordu Marşı’nı söyleyerek geçerken Türkiye’de sağlık hizmeti veren bir kurumun elemanı müşteriyi masada yalnız bıraktı, elindeki akıllı telefonla mehteran takımını canlı kayda almaya başladı. Masada halâ oturan müşteriye geri dönmeden önce ‘Mehteran takımı ilginizi çekti. Waarom?’ diye sordum. ‘Bir yurtdışı iş fuarında mehter marşı duyacağım hiç aklıma gelmezdi. İstanbul’da bile hiç mehteran takımı görmedim. İlgimi çekti, ama müşteriye de galiba ayıp ettim’ zei.

Türk usulü rekabet
450 bini aşkın Türk nüfusun yaşadığı Hollanda’da 20 bini aşkın Türk girişimci var. Onlarca kentte Türk işadamları dernekleri mevcut. Bunlar oldukça başarılı ve gurur verici rakamlar. HOTIAD ve HOGIAF gibi federasyon çatıları altında kurumsallaşma süreci yaşanıyor. Maar, en çok el değiştiren iş yerleri, en fazla iş değiştiren işadamları ve en çok iflaslar da yine Türk girişimcileri arasında.

Türk insanının ticaret mantığı ile ilgili yaygın bir gözlemleme sık sık anlatılır. Bir sokakta iyi iş yapan bir manav varsa, bir aklı evvel girişimci de burada manavcılıktan iyi para kazanılıyor diye düşünerek hemen yanı başına ya da karşısına kendi manav dükkanı açar. Bir süre sinek avladıktan sonra ya kapısına kilit vurur ya devreder ya da iş değiştirir.

Korkarım bu ‘multi-culti’ festival furyası da böyle sonuçlanacak. Çünkü konsept aynı, stant açan şirketlerin çoğu aynı, hatta üç-dört saatte bir marşlar söyleyen mehteran takımı bile aynı. De Eerste 2007 yılında Hollanda İslam Merkezi’nin girişimiyle başlayan festivalle bu yıl düzenlenen üç festival arasında fark hiç yok gibi. Değişik bir konseptle fark yaratan festival organizasyonu gelecek yıllarda da başarılı olur.

Bu yıl düzenlenen üç büyük festival arasındaki rekabet maalesef zaman zaman ticari etik sınırlarını aştı. Birbirleriyle mahkemelik olan girişimciler oldu; rakip girişimcilerin organize ettiği festivaller iptal edildi diye dedikodular yayan işadamları ortaya çıktı.

Bu festivallere her yıl değişik sanatçılar getirilerek fark yaratılmaz; farklı ve daha çekici bir konsept uygulayan girişimciler yollarına devam eder, halâ 2007’deki festivalin konseptini kopyalayan girişimciler yarı yolda kalır. Girişimcilerin yeni bir konseptle sunacağı arz, creëert een nieuwe vraag. Bu da bir pazarlama taktiğidir.

syavuz@kpnmail.nl

© ınterajans - alle rechten behoren interajans het Nieuws, gebruikt zonder toestemming.

Bekijk volledige bericht op InterAjans.nl