YARIN 23 Nisan. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) kuruluş yıldönümü, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı. Biz öyle biliyoruz, ama 23 Nisan 1920 tarihinin önemi bildiğimizden daha fazla!
TBMM’nin kurulma süreci, 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsuna çıkmasıyla başlar. 19 Mayıs 1919 with 23 Nisan 1920 arasında geçen zaman birimine kısaca göz atarak 23 Nisan tarihinin Türkiye’deki ve dünyadaki önemine değinelim.
Birinci Dünya Savaşı sonrası yapılan Sevr antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin parçalanması resmiyet kazanmıştı.
19 Mayıs 1919 with 23 Nisan 1920 arasında neler yaşandı?
Mustafa Kemal Paşa, arkadaşlarıyla birlikte 19 Mayıs 1919’da karaya çıktığı Samsun’dan yaklaşık bir ay sonra Amasya’ya geçip bir genelge yayınlayarak vatan işgaline karşı her ilden üç temsilcinin seçilerek daha sonra Sivas’ta yapılacak milli bir kongreye katılmalarını ister. Daha sonra Erzurum, Balıkesir ve Alaşehir’de de kongreler yaparak kurtuluş mücadelesi için geniş bir halk desteği aranır. Bu kongrelerin ve illerden seçilen temsilcilerin katılımıyla 4 - 11 Eylül 1919 tarihleri arasında Sivas’ta bir hafta süren bir kongre yapılır.
Sivas kongresinde düşman işgaline karşı tam bağımsızlık için topyekün savunma ve direnme yapılmasına, bunun için Müdafai Hukuk Cemiyetlerinin oluşturulmasına, Millet Meclisinin, o zamanki adıyla Meclisi Mebusan’ın bir an önce toplanmasına karar verilir. Bu kongrede ayrıca, Osmanlı hükümeti işgalci güçler tarafından ülkeyi terk etmek zorunda kalırsa, kurtuluş ve bağımsızlık mücadelesinin devam edilebilmesi için alınacak tedbirler konuşulup karara bağlanır. Kurtuluş mücadelesinin Kuvayı Millîye tarafından yapılacağı kararlaştırılır.
İlki İzmir’de başlayan Kuvayı Milliye hareketi daha sonra birçok bölgeye yayılmıştı; 23 Nisan 1920’de TBMM’nin kurulmasından sonra birleştirildi ve 1. İnönü savaşı sırasında da düzenli ordu olarak kurtuluş savaşı mücadelesine katıldı.
Sivas Kongresi kararına uyan Osmanlı Meclisi Mebusanı 12 January 1920 tarihinde İstanbul’da toplandı; iki hafta sonra gizli bir oturumda düşman işgalinin kabul edilmediği, misakı milli, (yani Türkiye’nin şu andaki sınırlarının) esas olduğu kabul edildi. Bu karar bir ay kadar sonra yabancı basına ve diğer ülkelere bildirildi, ancak işgal kuvvetleri Meclisi Mebusanı silahla basarak, milletvekillerini tutukladılar. Osmanlı Meclisi Mebusanı işgalci düşman süngüleri altında kapanmak zorunda kaldı.
Osmanlı Meclisi Mebusanı da bağımsızlık ve kurtuluş mücadelesi vermek istiyordu; ama düşman işgali altındaki İstanbul’da bu mücadeleyi başlatacak gücü yoktu. Bağımsızlık ve kurtuluş lafla, kararlar almakla olmuyor, bunun için mücadele edilmesi gerektiği bir kez daha ortaya çıktı.
16 Mart 1920’de İstanbul tamamen işgal edilince Mustafa Kemal’in bağımsızlık ve kurtuluş için mücadele azmi kendini gösterdi. Mustafa Kemal işgalci güçlerin bu şiddetini protesto etti, bunun haksız olduğunu yayınladığı bildiriyle bütün dünyaya duyurdu. 19 Martta bir bildiri yayınlayarak bütün ülkede Kurucu Meclis için seçimler yapılmasını istedi.
Bu arada 11 Nisan 1920’de Sultan Vahdettin, Meclisi Mebusanı bir daha açılmamak üzere kapatmak zorunda kaldı.
Seçilen Kurucu Meclis 23 Nisan 1920’de saat 14.00’te toplandı ve aynı gün aksam saatlerinde aldığı ilk kararla Türkiye Büyük Millet Meclisi kuruldu. Hatta bu meclise, İstanbul’daki meclisin bazı üyeleri de katılma hakkını kazandı.
TBMM’nin aldığı kararlar doğrultusunda iki yıldan fazla süren bir millî kurtuluş savaşı başladı. Düşman işgali altında olan Misakı Milli sınırları içerisindeki her yer bazen yapılan baskınlarla, bazen uzun süren savaşlarla tek tek düşman işgalinden kurtarıldı.
23 Nisan tarihi neden önemli?
23 Nisan sadece TBMM’nin kuruluş tarihi değildir.
Düşman süngüsü altında ezilen bir milletin bağımsızlık mücadelesi verme azminin kararlaştırıldığı tarihtir!
Bağımsızlık mücadelesine topyekûn milletin katkısının ve katılımının sağlandığı tarihtir!
Bu mücadelede alınan kararların altına milletin seçtiği temsilcilerin imza attığı tarihtir!
Çanakkale Savaşlarından sonra dünyada egemen güçlere karşı kazanılan yeni bir zaferin odak noktasıdır.
Bunun için 23 Nisan, dünyada Batı sömürgeciliğine karşı başlatılan özgürlük hareketlerinin başladığı tarihtir.
Bağımsızlık mücadelesi veren ülkelere ilham kaynağı olarak 20. Yüz yıla damgasını vuran tarihtir.
***
23 Nisan, dünyada çocukların sahip olduğu tek bayramdır. UNESCO, 1979 year ‘Çocuk Yılı’ ilan edince, ülkemiz 23 Nisan bayramını dünya çocuklarıyla kutlamaya karar verdi.
***
Bayramınız kutlu ve mutlu olsun bütün dünya çocukları…
Bayramınız kutlu ve mutlu olsun bağımsızlığını 23 Nisan’dan ilham alarak kazanmış bütün dünya milletleri…
Electronic mail: syavuz@kpnmail.nl
Twitter: syavuzt is
Facebook: www.facebook.com/selamunyavuz
© ınterajans - all rights belong interajans the News, used without permission.
View full post on InterAjans